سلامت نیوز: نایب‌رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس یازدهم در یک اظهارنظر جنجالی، با انتقاد از اطلاق عنوان کودک همسری به دختران ۱۳ یا ۱۴ ساله گفته کودک همسری به موارد ازدواج بچه ۹ یا ۱۰ سال گفته می‌شود، اما دختر ۱۳ ساله که دیگر کودک همسر نیست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،حسن نوروزی گفت: نگاه درست و صحیح به مقوله ازدواج، نگاه اسلام است؛ نگاهی که می‌گوید ازدواج دختر با بلوغ او ممکن است؛ یعنی برای تعیین زمان مناسب برای ازدواج، بلوغ در نظر گرفته می‌شود و البته بااذن ولی به معنی پدر یا در صورت فقدان پدر، پدربزرگ، ولی دختر است. البته بسیاری معتقدند نباید بر سخنان حسن نوروزی وقعی نهاد، چراکه وی در گفتن اظهارات نسنجیده تبحر خاصی دارد.
حسن نوروزی چندی پیش هم در واکنش به برگزاری دادگاه بین‌المللی در مورد حوادث آبان ۹۸ گفته بود: «یکی از آن‌هایی که به مردم شلیک کرد من بودم، ما کُشتیم. حالا چه کسی می‌خواهد ما را محاکمه کند؟!» این اظهارات با واکنش‌های تندی در داخل و خارج از کشور مواجه شد و وی ناچار به ارائه توضیحات و توجیه آن شد.
رشد ۳۲درصدی کودک همسری در بهار امسال
در حالی نوروزی کودکان ۱۳ ساله را کودک نمی‌داند و آنان را آماده قبول مسئولیت سنگین ازدواج می‌داند که مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود، تعداد ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله را در بهار ۱۴۰۰ دارای ۳۲ درصد رشد در قیاس با آمار مشابه خود در بهار سال گذشته اعلام و تأکید کرده است که این آمار فصلی دال بر ۹۷۵۳ ازدواج برای این بازه سنی از دختران با توجه به آمار‌های مشابه فصلی طی دو سال اخیر بالاترین تعداد را نشان می‌دهد.
البته این آمار مربوط به ازدواج‌های ثبت‌شده در سازمان ثبت‌احوال کشور است و معلوم نیست چه تعداد از این ازدواج‌ها ثبت‌نشده است و چه تعداد کودک در یک سال گذشته جامه کودکی را از تن خارج کرده و در قامت یک زن آماده پذیرش نقش همسری و مادری شده‌اند. بدون تردید اگر ازدواج‌های ثبت رسمی نشده کودکان را نیز به این آمار اضافه کنیم، رقم بالاتری از کودکان قربانی خشونت ازدواج زودهنگام به دست می‌آید.
بدیهی است با توجه به حساسیت آسیب‌های اجتماعی که یکی از آن‌ها کودک همسری با تبعات بیشمارش است، انتظار رسانه و مردم این است که نایب‌رئیس یکی از مهم‌ترین کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی نگاه عمیق‌تری به موضوع کودک همسری یا مسائلی از این قبیل داشته باشد، نه با اظهارات نسنجیده بر زخم کودک همسری که مادر بسیاری از آسیب‌های دیگر است؛ نمک بپاشد.
تلاش برای قبح زدایی از کودک همسری
البته این اولین بار نیست که مسئولینی که انتظار می‌رود به آسیب‌های اجتماعی نگاهی عمیق‌تر داشته باشند، موضوع کودک همسری در کشور را یا انکار می‌کنند یا با بازی با کلمات به دنبال قبح زدایی از آن هستند.چندی پیش، رئیس سازمان تامین اجتماعی کشور نیز با انکار کودک همسری در کشور و با خلق واژه جدیدی تحت عنوان «ازدواج پیش رس » گفت: «در کشور ما اساساً این کلیدواژه «کودک‌همسری» نه‌تنها جایی ندارد بلکه کاربردی هم ندارد.
در حقیقت ما با «ازدواج پیش‌رس» مواجه هستیم. نه کودک‌همسری!» تقی رستم وندی در توضیح سخنان خود گفته بود چون ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال در مسیر قانونی و با حمایت و کمک قانون انجام می‌شود، دیگر به آن کودک همسری نمی‌گویند، چون کودک نمی‌تواند ازدواج کند. وی در ادامه قبح زدایی از کودک همسری، توپ ازدواج کودکان را به داخل زمین دختران روستایی انداخته و گفته بود: «در روستاها دخترانی داریم که در همین سنین ۱۳ سال هستند و آمادگی جسمانی برای ازدواج دارند، این افراد برای ازدواج به دادگاه مراجعه می‌کنند و قاضی بعد از اثبات و وجود مستندات و شواهد حکم می‌دهد که این دختر ۱۳ ساله آمادگی ازدواج دارد.»
در حالی رستم وندی ازدواج کودکان روستایی را به دلیل خصوصیات ظاهری و فیزیکی آنان بلامانع می‌داند که روشن و مبرهن است که در مقوله ازدواج فقط رشد فیزیکی و ظاهری دختر یا پسر ملاک نیست، بلکه در کنار آن، رشد عقلی، بلوغ عاطفی و توانایی پذیرش مسئولیت زندگی مشترک و ... مطرح است.
بسیاری سخنان رستم وندی را فرافکنی و توهین به شعور مخاطب تعبیر کردند و توضیحات او را عذر بدتر از گناه دانستند و گفتند وی در تلاش است که با تغییر واژه‌ها و اصطلاحات وجود کودک همسری در کشور را انکار کند، درصورتی‌که تغییر اصطلاحات و خلق اصطلاحی جدید نمی‌تواند وجود و هستی یک پدیده را نفی کند و پرده بر واقعیت بیفکند.
زن علیه زن
در قصه کودک همسری، قصه تلخ ماجرا اینجاست که برخی زنان مسئول که در صندلی دفاع از زنان نیز جلوس کرده‌اند و انتظار می‌رود درد کودک همسری و تبعات آن را بیشتر از مردان درک کرده و برای مقابله با آن اقدامی انجام دهند، نیز بازوی حمایتی مردان موافق کودک همسری شده‌اند و به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از این آسیب اجتماعی که مادر بسیاری از آسیب‌های دیگر نیز مانند کودک مادری و ... است، حمایت می‌کنند. انیسه خزعلی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران از سوءاستفاده به تعبیر او «آن ور آبی‌ها» از مسائل زنان در ایران سخن گفته بود.
او با بیان این‌که خود در ۱۶ سالگی ازدواج کرده گفته او در آن سن که مطابق قوانین بین‌المللی کودک محسوب می‌شود، از پختگی لازم و رشد فکری کافی برای این موضوع برخوردار بوده است. البته وی در بخشی از سخنانش گفته کودک همسری (پیش از بلوغ) ظلم به زنان محسوب می‌شود، اما گویا تعریف وی از کودک همسری با تعاریف بین‌المللی و فعالین از این پدیده فرق دارد، چراکه از ازدواج خود در آن سن دفاع کرده است.
برخی سخنان معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده را قبح زدایی از کودک همسری و حتی تشویق به کودک همسری تعبیر می‌کنند. چراکه یک کودک ۱۶ ساله هر چقدر آگاه و رشد یافته باشد، کودکی ۱۶ ساله است که توان و آمادگی پذیرش مخاطرات مسئولیت ازدواج و زندگی مشترک را ندارد.
قوانین بازوی یاری‌دهنده کودک همسری
فقط اظهارات مسئولان مشکل کودک همسری در کشور نیست. قوانین موجود نیز با مسئولان موافق کودک همسری همسو است. بر اساس قوانین ایران کسی که تا ۱۸ سالگی کودک محسوب می‌شود در ۱۳ سالگی می‌تواند به‌صورت قانونی ازدواج کند. قانون برای ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال نیز تمهیداتی اندیشیده است، بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به ۱۳ سال و پسر قبل از رسیدن به ۱۵ سال با اذن ولی و به‌شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح می‌تواند ازدواج کند.
چراغ سبز قوانین به کودک همسری و اهتمام برخی مسئولان برای قبح زدایی از این آسیب، باعث شده ایران در زمره کشورهای قرار گیرد که در زمینه کودک همسری رتبه بالای جهانی را دارد. به‌تازگی سمیه رنگین‌کمان، پژوهشگر رشته مطالعات حقوق خانواده مدعی شده که ایران پس از کشور گینه رتبه دوم حداقل سن ازدواج را دارد.
نظر شما